ΕΝΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΠΟΥ «ΒΛΕΠΕΙ» ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΑΠΟ ΑΛΛΗ ΟΠΤΙΚΗ ΤΑΡΑΖΕΙ ΤΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Πως θα σας φαινόταν να μαθαίνατε ότι υπάρχει λύση για το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας; Χωρίς να εμπλέκονται ξένες δυνάμεις, ΔΝΤ και μνημόνια; Και τι θα λέγατε αν αυτό δεν ήταν ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά ελληνικό ντοκιμαντέρ; Και προπάντων, ανεξάρτητης παραγωγής; Κι όμως!
Ένα νέο εναλλακτικό ντοκιμαντέρ έχει κυκλοφορήσει τις τελευταίες μέρες στο ίντερνετ αποκτώντας μέσα σε μια εβδομάδα πάνω από μισό εκατομμύριο θεατές, κερδίζοντας –ο καθένας για δικό του λόγο- ένθερμους υποστηρικτές αλλά και φανατικούς πολέμιους.
Ο λόγος για το “Debtocracy”, του Άρη Χατζηστεφάνου και της Κατερίνας Κιτίδη, το πρώτο ελληνικό ντοκιμαντέρ με παραγωγό τον ίδιο το θεατή. «Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ αποτελεί τομή στην ελληνική δημοσιογραφία, ασχέτως αν πέτυχε τελικά. Μας έδωσε ένα μήνυμα για το τι πραγματικά θέλει ο κόσμος από την ελληνική δημοσιογραφία», σημείωσε ο Άρης Χατζηστεφάνου.
Το “Debtocracy” «αναζητά τα αίτια της κρίσης χρέους και προτείνει λύσεις που αποκρύπτονται από την κυβέρνηση και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Το ντοκιμαντέρ διανέμεται ήδη δωρεάν χωρίς δικαιώματα χρήσης και αναμετάδοσης και θα υποτιτλιστεί σε τουλάχιστον τρεις γλώσσες».
Ο Άρης Χατζηστεφάνου -πρόσφατα απολυμένος δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ 100.3- και η Κατερίνα Κιτίδη μιλούν με οικονομολόγους, δημοσιογράφους και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο περιγράφοντας τα βήματα που οδήγησαν την Ελλάδα στην παγίδα του χρέους- τη χρεοκρατία. Το “Debtocracy” παρακολουθεί την πορεία χωρών όπως ο Ισημερινός, που δημιούργησαν Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου αλλά και την αντίστοιχη προσπάθεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα.
Μια γρήγορη ματιά στο Debtocracy – Η ιστορία επαναλαμβάνεται
Οι αιτίες, λένε, είναι αυτές που καμιά φορά μας οδηγούν στη λύση. Αυτές αναζητήθηκαν και στο ντοκιμαντέρ, με μια σύντομη ανασκόπηση αρχικά στις πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία 30 χρόνια, αναδεικνύοντας την προβληματικότητα του καπιταλιστικού συστήματος εν γένει. Αυτή οδήγησε στην χρηματοπιστωτική κρίση που πλέον έχει γίνει δημοσιονομική.
Σαμίρ Αμίν: «Η Ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη»
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους «φτωχούς συγγενείς», στα «γουρούνια» (εκ του P.I.G.S.) στις περιφερειακές ευρωπαϊκές χώρες που έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους. Η ψαλίδα ανοίγει συνεχώς και οι μεγάλοι κερδισμένοι του ευρώ είναι οι χώρες του κέντρου, και κυρίως η Γερμανία. Ακριβώς, η μείωση της ανταγωνιστικότητας είναι αυτή που επιφέρει μεγάλα ανοίγματα σε τρέχουσες συναλλαγές, ελλείμματα και συσσώρευση χρέους. «Η ευρωζώνη διαλύει το ανοσοποιητικό σύστημα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αφήνοντάς τες εκτεθειμένες στην παγκόσμια κρίση».
Αργεντινή: οι πρόεδροι που το ‘σκαγαν με ελικόπτερο!
Παράλληλες πορείες ακολουθούν οι δυο χώρες ιστορικά. «Το ΔΝΤ μετέτρεψε τη χώρα σε ένα πειραματικό εργαστήριο του νεοφιλελευθερισμού», όπου τελικά η λαϊκή κατακραυγή ανάγκασε τους βουλευτές της Αργεντινής να φύγουν από το προεδρικό μέγαρο… με ελικόπτερο. Σε αυτό το σημείο ξεχωρίζει το απόσπασμα από μια ομιλία του Αμερικάνου βουλευτή από το Τέξας, Ρον Πολ, ο οποίος για να καταδείξει τον παραλογισμό του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας από το ΔΝΤ, δηλώνει : "Η ειρωνία αυτής της υπόσχεσης είναι ότι στο νέο διακανονισμό, η Ελλάδα συμβάλλει με 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια στο αποθεματικό του ΔΝΤ. Νομίζω ότι παγκοσμίως μόνο ένα αυταρχικό νομισματικό σύστημα θα ανάγκαζε την Ελλάδα να διασώσει τον εαυτό της και ίσως και άλλες χώρες".
Η επιβολή σκληρής λιτότητας από την κυβέρνηση έχει ως αποτέλεσμα φτώχεια, λουκέτα, ανεργία και χαμηλό επίπεδο ζωής για τους ανθρώπους. Ο νευροχειρούργος κ. Π. Παπανικολάου τόνισε: «Όλες οι χώρες που μέχρι τώρα μπήκαν σε διαδικασία “υποστήριξης” από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχαν δραματικές επιπτώσεις στο προσδόκιμο διαβίωσης, δηλαδή στο μέσο όρο ζωής. Είχαμε περιπτώσεις χωρών, που ο μέσος όρος ζωής έπεσε 5 – 10 χρόνια. Με τις περικοπές αυτές που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι σαφές ότι θα έχουμε μεγάλη μείωση στο προσδόκιμο διαβίωσης».
«Απεχθές χρέος»
Στην παγκόσμια ιστορία δεκάδες χώρες αρνήθηκαν με επιτυχία να πληρώσουν χρέη για τα οποία δεν ευθύνονταν οι πολίτες. Το 1898 μετά τον ισπανοαμερικανικό πόλεμο, οι ΗΠΑ προσάρτησαν την Κούβα και αρνήθηκαν να πληρώσουν το «απεχθές χρέος» που άφησαν οι Ισπανοί. Στο Μεξικό μετά την πτώση του αυτοκράτορα Μαξιμίλιαν Α’, ο νικητής δημοκρατικός στρατός αρνήθηκε να πληρώσει το χρέος του προηγούμενου. Το 2003 στο Ιράκ, οι ΗΠΑ κήρυξαν, μέσω της πρώτης κυβέρνησης στάση πληρωμών, με το επιχείρημα ότι ο ιρακινός λαός δεν πρέπει να πληρώσει το απεχθές χρέος του προηγούμενου καθεστώτος.
«Για να ορίσουμε ένα χρέος ως απεχθές πρέπει να ισχύουν τρεις προϋποθέσεις: α) το καθεστώς της χώρας να προχώρησε στη σύναψη του δανείου χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση των πολιτών, β) τα δάνεια να σπαταλήθηκαν σε δραστηριότητες που δεν ωφέλησαν τους πολίτες της χώρας και γ) ο πιστωτής να ήταν ενήμερος για αυτήν την κατάσταση και να… σφύριζε αδιάφορα».
Το παράδειγμα του Ισημερινού
Το 2005, ο Ραφαέλ Κορέα –τότε υπουργός Οικονομικών και κατόπιν πρόεδρος του Ισημερινού- είπε ότι είναι αφύσικο τα έσοδα από το πετρέλαιο να πηγαίνουν για την αποπληρωμή του χρέους. Είναι άδικο για τον πληθυσμό. Είπε ότι το 80% πρέπει να πηγαίνει σε δαπάνες για την παιδεία, την υγεία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και το 20% στην αποπληρωμή του χρέους. «Προτεραιότητά μας είναι η ζωή και μετά το χρέος», είχε δηλώσει ο Ραφαέλ Κορέα.
Τι έκανε μετά; Προχώρησε στη σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, η οποία διαπίστωσε ότι ένα μεγάλο μέρος των χρεών δεν ήταν νομιμοποιημένο. Ο Ισημερινός κατάφερε να αποδείξει ότι το χρέος της χώρας δεν ήταν μόνο απεχθές, αλλά παράνομο και αντισυνταγματικό και μετά προχώρησε σε παύση πληρωμών για το 70% του ομολογιακού χρέους.
Χρωστά στα αλήθεια ο ελληνικός λαός όλα όσα του ζητούν;
«Το πρόσφατο ελληνικό χρέος έχει σημάδια μη νομιμότητας και παρανομίας. Όταν οι αρχές λαμβάνουν μίζες από πολυεθνικές, όπως η Siemens, που μοίραζε μίζες σε υπουργούς και αξιωματούχους για τουλάχιστον δέκα χρόνια, για να κερδίζει συμβόλαια. Τότε μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν σημάδια παρανομίας και μη νομιμότητας. Και ότι το χρέος αυτό πρέπει να εξεταστεί δικαστικά. Είναι προφανές», τόνισε ο πρόεδρος του CADTM, Ερίκ Τουσέν.
Από τα «μαγειρέματα» στα χρέη με τη βοήθεια της Goldman Sachs πριν από μια δεκαετία, στα υπέρογκα ποσά για στρατιωτικούς εξοπλισμούς και στις υπερβολικές δαπάνες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όλα δείχνουν μια λύση. Τη σύσταση της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, που δεν θα είναι άλλη μια εξεταστική επιτροπή της βουλής, ή κάποια «επιτροπή σοφών», αλλά μια ανεξάρτητη κίνηση.
«Η κυβέρνηση λέει ουσιαστικά ότι θα κάνει στάση πληρωμών στους Έλληνες πολίτες; Δεν καταλαβαίνω πως μια σοσιαλιστική, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση λέει ότι θα κάνει στάση πληρωμών στους ψηφοφόρους της και όχι στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα», αναφέρει κατηγορηματικά ο ακαδημαϊκός, Ντέιβιντ Χάρβεϊ.
Αντίλογος στο Debtocracy
Πολλοί ήταν αυτοί που εκφράστηκαν αρνητικά στο ντοκιμαντέρ και στην προβαλλόμενη ως λύση, σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου και στάση πληρωμών. Άλλοι το χαρακτήρισαν μονόπλευρη «εύκολη λύση», άλλοι παράδειγμα «προς αποφυγήν» με παντελή έλλειψη της άλλης άποψης, άλλοι εσφαλμένη σκέψη και άλλοι «προπαγάνδα» μιας συγκεκριμένης άποψης.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης, καθηγητής οικοονμιών στο πανεπιστήμιο Αθηνών, διατυπώνει τις αντιρρήσεις του στο www.protagon.gr. Αντιγράφουμε το συμπέρασμά του: «Χαιρετίζω τους προβληματισμούς του ντοκιμαντέρ Debtocracy αλλά απορρίπτω την κεντρική του ιδέα-πρόταση. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Η Ελλάδα δεν είναι Αργεντινή - σε πείσμα τόσο εκείνων που επισείουν την στάση πληρωμών ως μπαμπούλα για να αποδεχθούμε την λογική του Μνημονίου (και να πουληθούν γρηγορότερα τα δημόσια φιλέτα στους επιτήδειους) όσο και εκείνων που μοιράζουν φρούδες ελπίδες για μια μονομερή διαγραφή του χρέους. Μέσα στην γενική σύγχυση ένα είναι σίγουρο: Η λύση θα πρέπει να είναι ευρωπαϊκή. Να ισχύσει τόσο για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία όσο και για την Γερμανία και την Ολλανδία. Αν δεν έρθει, το ευρώ θα καταρρεύσει. Και τότε η στάση πληρωμών θα αποτελέσει όχι μόνο επιθυμητή εξέλιξη αλλά και μονόδρομο, Ως τότε, έχουμε καθήκον να παλεύουμε για μια ευρωπαϊκή λύση. Γιατί; Επειδή η κατάρρευση του νομίσματος που ποτέ δεν έπρεπε να είχε δομηθεί όπως δομήθηκε, του ευρώ, θα φέρει την ήπειρό μας στο χείλος μιας καταστροφής που δεν μπορούμε να διανοηθούμε».
Από την πλευρά του, ο Άρης Χατζηστεφάνου δηλώνει: «Μας κατηγόρησαν ότι το αποτέλεσμα ήταν μονόπλευρο και δεν παρουσιάζει όλες τις απόψεις. Θεωρούμε πως η άλλη η κυρίαρχη άποψη, αυτή που παρουσιάζει η κυβέρνηση σαν “μονόδρομο” έχει τον απόλυτο χρόνο καθημερινά σε όλα τα δελτία ειδήσεων και δεν δικαιούται να πάρει καθόλου από τον δικό μας χρόνο. Σαν ομάδα θεωρούμε πως δεν υπάρχει αντικειμενικότητα στη δημοσιογραφία. Αντικειμενική είναι η πραγματικότητα, αλλά το πώς την παρουσιάζει ένας δημοσιογράφος δεν μπορεί να είναι ποτέ απόλυτα αντικειμενική. Θελήσαμε να πάρουμε θέση, να δώσουμε μια διαφορετική ερμηνεία στα αίτια της σημερινής ελληνικής κρίσης. Δεν θέλαμε να πούμε άλλο ότι μαζί τα φάγαμε, ότι όλα οφείλονται στη διαφθορά του ελληνικού συστήματος και ότι οι Γερμανοί δουλεύουν περισσότερο ενώ εμείς είμαστε οι τεμπέληδες…».
Των Γιάννη Κεσσόπουλου, Μαριάννας Μπουντούρη
Δημοσιεύτηκε στην Karfitsa στις 16/4/2011
